"Całe wychowanie współczesne pragnie, by dziecko było…
grzeczne, posłuszne, dobre, wygodne, a bez myśli o tym,
że będzie bezwolne wewnętrznie i niedołężne życiowo”
Janusz Korczak
Poradnik ten jest odpowiedzią na oczekiwania oraz wątpliwości rodziców dzieci uczęszczających do przedszkola. W poradniku zamieszczona została najnowsza wiedza o wychowaniu, zaczerpnięta z wielu książek i opracowań. Mamy nadzieję, że będzie on pomocą w budowaniu więzi rodzinnych a także wpłynie pozytywnie na współpracę z naszą placówką.
„Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres praw i obowiązków.”
Janusz Korczak
Idąc za głosem największego na świecie pedagoga Janusza Korczaka, rodzicu najpierw poznaj, a potem oceniaj swoje dziecko. Dziecko przedszkolne przechodzi przez różne fazy rozwoju zarówno fizycznego, intelektualnego jak i emocjonalnego. Zapoznaj się z podstawowymi cechami charakteryzującymi twoją pociechę - mając na uwadze jednak, że każde dziecko jest indywidualnością.
TRZYLATEK
Mam trzy latka droga mamo, do przedszkola wstaję rano,
Tu się bawię oraz uczę, chcesz, to wiersza cię nauczę?
Jestem miłym przedszkolakiem, a wiesz o tym co potrafię?
- dużo biegam, zaczynam jeździć na rowerku na trzech kółkach i hulajnodze, a nawet próbuję chodzić po niskich murkach czy ławeczce, stoję też na jednej nodze a moje ruchy stają się płynne i ostrożne,
- potrafię nazwać większość części ciała,
- buduję budowle nawet trójwymiarowe z klocków Dublo, Lego i innych, a liczy się budowanie a nie efekt końcowy i tak zaraz wszystko zburzę,
- dostrzegam co jest krótsze, a co dłuższe, większe lub mniejsze,
- wiem co oznacza dwa i znam pojęcie „oba”, „jeden” i „drugi” z własnego doświadczenia, bo przecież można trzymać po jednym przedmiocie w każdej ręce,
- tworzę też ciągi z wszelkich zabawek w ten sposób przyporządkowując przedmioty,
- lubię też ciąć nożyczkami różne rzeczy na kawałki oraz interesują mnie prace, które można wykonać z papieru i innych materiałów, nawet lepienie z plasteliny,
- chętnie też zaczynam się bawić z innymi dziećmi i zaczynam zawierać pierwsze przyjaźnie,
- coraz lepiej opanowuję mowę potoczną przez co zadaję mnóstwo pytań i uwielbiam rozmowy o wszystkim,
- lubię słuchać krótkich opowiadań dlatego czytaj mi codziennie, chętnie uczę się wierszyków, piosenek, czy rymowanek,
- moje myśli są często szybsze od słów stąd się czasami jąkam ale nie martw się to szybko minie,
- staję się bardziej samodzielny, odpinam guziki i suwaki,
- chętnie pomagam w sprzątaniu zabawek i w prostych pracach domowych,
- rysuję ludziki w postaci głowonogów bo ręce wystają im często z głowy,
- dostrzegam małe i ukryte detale na obrazkach oraz opowiadam o przygodach we właściwej kolejności,
- lubię liczyć, znam liczebniki do 4, ale jeszcze się mylę przy ich wymienianiu,
- odkrywam własne „Ja” i swoją odrębność,
- na ogół jestem miły, życzliwy i przyjemny,
- ale miewam okresy buntu, negacji, wymuszeń i awantur,
- przeżywam też silne napięcia emocjonalne i żeby je rozładować miewam ataki wściekłości: rzucam się na ziemię, kopię, biję, niszczę przedmioty, ssę palec ikiwam się,
- Dlatego naucz mnie, jak sobie z tym radzić, zamiast ganić, czy zawstydzać!
CZTEROLATEK
Ja już cztery latka mam, dużo rzeczy robię sam!
Ale co się ze mną dzieje? Tatuś woła OSZALEJĘ!
Zanim jednak zganisz mnie, dowiedz się dlaczego postępuję źle!
Zmiana, która następuje w zachowaniu naszego dziecka na początku czwartego roku życia, jest potwierdzeniem zasady mówiącej, że przejście do następnego etapu rozwoju odbywa się kosztem rozbicia i zniweczenia równowagi osiągniętej w okresie poprzednim. Jest to zmiana dla wielu rodziców druzgocąca i będąca źródłem najwyższego niepokoju, ale jest to rzecz naturalna dla tego okresu i niektóre zachowania przy odrobinie pomocy mijają szybciej niż się pojawiają. Tak więc nasze dziecko:
- biega, wrzeszczy, rzuca kamieniami, niszczy zabawki i ubrania, ucieka, głupkowato się śmieje, z wściekłością „stawia się rodzicom”, sabotuje wszelkie ich polecenia i namiętnie „rzuca mięsem”, przysparzając opiekunom udręk publicznej kompromitacji,
- z upodobaniem fantazjuje, opowiadając niestworzone historie i upierając się, że są one prawdziwe,
- ustawicznie sprawdza sam siebie poprzez oddalanie się od domu, ucieczki z przedszkola, przebieganie przez jezdnię, szaleńczą jazdę na rowerze,
- śpi dość dobrze, ale pojawiają się lęki nocne pod wpływem wyrazistych snów i fantazji,
- szybko i bez grymaszenia je nie mogąc jednak wysiedzieć przy stole, często przerywa posiłek, by gdzieś pobiec, coś przynieść lub zniknąć w toalecie,
- przejawia też skłonność do samodzielnego załatwiania potrzeb fizjologicznych stąd zainteresowanie toaletami w innych domach i szaletami publicznymi,
- z upodobaniem też mówi o czynnościach wydalniczych używając wulgarnych słów i podglądając innych w toalecie,
- może też utrzymywać się u czterolatka mimowolne moczenie się w nocy, jak i popuszczanie moczu i moczenie w dzień, szczególnie w czasie zabaw z rówieśnikami,
- nasze dziecko przeżywa też jeszcze silniejsze napięcia emocjonalne, konflikty i stresy, żeby je rozładować oprócz czynności z poprzedniego okresu pojawiają się nowe: płaczliwość, dłubanie w nosie, obgryzanie paznokci, robienie min i grymasów, plucie, częste oddawanie moczu oraz nudności i wymioty w chwilach szczególnego napięcia, a także nawyki kręcenia i wyrywania włosów oraz rozdrapywania wyprysków, ranek i strupków na skórze,
- pojawiają się także manieryzmy – bezcelowe zachowania – automatyczne podskoki, przykucania, ruchy głową, mruganie oczami, grymasy, mlaskanie, pochrząkiwania, pokrzykiwania, pokasływania, głośne wciągania powietrza, poprawianie ubrania, przygładzanie włosów, pociągania za uszy i nos itp.
- nie czuje się bezpieczne i domaga się specjalnej uwagi oraz objawów przywiązania i miłości,
- buntuje się dla samej zasady chociaż bywa to sprzeczne z jego interesami,
- boi się odgłosu pracujących silników, ciemności, dzikich zwierząt, i wieczornych wyjść rodziców z domu,
- jest mocno zainteresowane sprawami rozmnażania i ciała, konkretyzują się dociekania skąd się biorą dzieci, chętnie też pokazują sobie nawzajem wyposażenie płciowe, doszukując się różnic i podobieństw,
- ponadto potrafi nawlekać małe koraliki,
- trzyma ołówek chwytem trzypunktowym i kreśli pierwsze linie skośne,
- zna różnice pomiędzy tym co słuszne i niesłuszne, wie że nie wolno mu bić innych dzieci, dzieli się z przyjacielem i broni go,
- odczuwa potrzebę przebywania z innymi dziećmi,
- potrafi utrzymać równowagę, huśta się samo na huśtawce, uczy się jazdy na rowerze i wrotkach,
- ustala się już dominująca strona: wyraźnie uprzywilejowana jest jedna ręka, noga, jedno oko i ucho, a dziecko woli używać dominującej strony,
- potrafi zgrabnie posługiwać się nożem, widelcem i nożyczkami,
- wykonuje proste prace ręczne: splatanie pasków papieru, szycie i haftowanie na szablonach,
- rysuje przedmioty, odtwarza proste schematyczne rysunki,
- rysuje ludziki zbudowane z sześciu części,
- rozumie dłuższe opowiadania i bajki,
- planuje swoje działania, interesuje się swoją przeszłością i przyszłością,
- samo pielęgnuje swoje przyjaźnie,
- układa mozaiki geometryczne,
- liczy ze zrozumieniem do 10 przyporządkowując jeden element jednej liczbie.
